Սնունդը և առողջությունը
Առաջին օգնությունը սննդային թունավորումների ժամանակ. izmirlianmedicalcenter.com
![Առաջին օգնությունը սննդային թունավորումների ժամանակ. izmirlianmedicalcenter.com Առաջին օգնությունը սննդային թունավորումների ժամանակ. izmirlianmedicalcenter.com](up/article/big/file_51366_1484129.jpg)
Մոտենում են տոնական օրերը: Կարծում ենք սննդային թունավորումներին վերաբերող տեղեկատվությունն օգտակար կլինի` այդ օրերին խուսափելու սննդային թունավորումիներից, կամ, հակառակ դեպքում, պատրաստ լինելու` ճիշտ մոտեցում ցուցաբերելու:
Շատերը մտածում են, որ սննդային թունավորումն այնքան էլ լուրջ խնդիր չէ: Սակայն, որոշ դեպքերում, նվազագույն հապաղումն` օգնություն ցուցաբերելու կամ բժշկի խորհրդատվությանը դիմելու, կարող է ողբերգական լինել: Այս հոդվածում մենք կփորձենք տալ գործնական խորհուրդներ, որոնք կօգնեն ցուցաբերել որակյալ առաջին օգնություն և թեթևացնել թունավորման հետևանքները:
Սննդային թունավորում: Թունավորման տեսակները և նշանները
Որպես կանոն, սննդային թունավորումն արտահայտվում է սրտխառնոցով, փսխումով և լուծով, երբեմն կարող է ուղեկցվել այլ, ավելի լուրջ ախտանիշներով:
Հանդիպում են սննդային թունավորման հետևյալ տեսակները.
Բակտերիալ սննդային թունավորում. որովայնային խիթը, լուծը, փսխումը կարող են սկսվել անորակ սննդի օգտագործումից արդեն մեկ ժամ անց:
Վիրուսային սննդային թունավորում. փսխում, լուծ, ցավ` որովայնում, գլխացավեր, տենդ և սարսուռ. սկսվում են ախտահարված սննդի կիրառումից 12-48 ժամ անց:
Սննդով քիմիական թունավորում. փսխում, լուծ, քրտնարտադրություն, գլխապտույտ, ակնագնդերի շրջանում ճնշման զգացողություն, գերթքարտադրություն, գիտակցության մթագնում, որովայնի շրջանում ցավն արտահայտվում է վարակված սննդի ընդունումից մոտավորապես 30 րոպե անց:
Բոտուլիզմ. խոսքի կամ տեսողության մասնակի կորուստ, մկանային թուլություն, կլման դժվարացում, բերանում` չորություն, մկանների կաթված՝ սկսած գլխից և դեպի ներքև` ամբողջ մարմնով, փսխում:
Թունավորման ժամանակ առաջին օգնությունը` մինչև բժշկի այցը
Առաջին օգնությունը, որը կարելի է ցուցաբերել, տուժողին մեծ քանակությամբ խմելու ջուր տալն է և փսխման առաջացումը: Բացի այդ, պետք է խմել բավականին քանակությամբ սորբենտ, օրինակ, ակտիվացված ածուխ (յուրաքանչյուր 10 կգ քաշի համար` մեկ հաբ): Եթե ինքնազգացողությունը չի բարելավվում, անպայման պետք է դիմել բժշկի, որովհետև հայտնի չէ, թե ինչպիսի հնարավոր բարդություններ կարող են զարգանալ հետագայում:
Տուժողին, որպես հեղուկ, ցանկալի է տալ կալիումի պերմանգանատի թույլ լուծույթ կամ մաքուր, քիչ աղայնացված ջուր: Մարդը պետք է խմի լիտրից ոչ պակաս ջուր, որից հետո, լեզվարմատին մատով սեղմելով, պետք է փսխում առաջացնի: Այս գործողությունը պետք է կրկնել այնքան ժամանակ, մինչև ստամոքսի լվացման ջրերը լինեն առանց սննդի խառնուրդի: Ստամոքսի լվացումից հետո տուժողին կարելի է տալ ներծծող միջոց: Ադսորբենտներն իրենց մեջ ներծծում են թունավոր նյութերը և նպաստում օրգանիզմից դրանց դուրս բերմանը: Տուժողին կարելի է մաքրող հոգնա կատարել:
Սննդային թունավորման ժամանակ արյան մեջ ներծծված տոքսինները հեռացնելու նպատակով անհրաժեշտ է քիչ քանակներով և հաճախ հեղուկ ընդունել, հատկապես չգազավորված հանքային ջուր: Օրգանիզմի ծախսած էլեկտրոլիտների և ջրի հավասարակշռության վերականգնմանը կնպաստեն այնպիսի միջոցներ, ինչպիսիք են ռեհիդրոնը կամ հումանա-էլեկտրոլիտը, որոնք հնարավոր է ձեռք բերել դեղատանն` առանց դեղատոմսի:
Եթե իրականացված միջոցառումներն արդյունք չեն տվել, պետք է շտապօգնություն հրավիրել:
Սննդային թունավորման ժամանակ անհրաժեշտ է դիմել բժշկի, եթե.
- առկա են բոտուլիզմի ախտանիշներ. խոսքի կամ տեսողության մասնակի կորուստ, մկանային թուլություն, կլման դժվարացում, բերանի չորություն, մկանների կաթված և փսխում,
- առկա են սննդի քիմիական թունավորման ախտանիշներ. փսխում, լուծ, քրտնարտադրություն, գլխապտույտ, ակնագնդերի շրջանում ճնշման զգացողություն, գերթքարտադրություն, գիտակցության մթագնում, ցավ` որովայնի շրջանում,
- կա սնկային թունավորման կասկած,
- փսխումը կամ լուծը լուրջ բնույթ է կրում և տևում է ավելի քան երկու օր,
- տուժողը երեխա է, ծեր կամ թույլ իմունիտետով անձ:
Ինչպե՞ս սնվել թունավորումից հետո առաջին օրերը
Թունավորումից հետո տվյալ օրը ընդունվող սննդի քանակը պետք է նվազագույն լինի: Ցանկալի է թունավորումից հետո առաջին օրվա ընթացքում հրաժարվել սննդից: Այդ ընթացքում, ջրազրկումից խուսափելու համար, պետք է շատ հեղուկ օգտագործել: Դա կարող է լինել սովորական եռացրած ջուր, մասուրի եփուկ, կանաչ թեյ, հանքային ջուր, մեկ գդալ շաքարով ոչ թունդ թեյ, բրնձի եփուկ: Կարելի է քիչ քանակությամբ ուտել տանը պատրաստված չորահաց: Երեկոյան տուժողի վիճակը զգալի կթեթևանա: Կարելի է խմել ոչ յուղոտ հավի արգանակ կամ ուտել ջրով եփած հեղուկ շիլաներ (բրնձի, հնդկաձավարի, սպիտակաձավարի): Թույլատրվում է ուտել ոչ մեծ քանակությամբ կարտոֆիլի պյուրե՝ առանց կարագի և կաթի:
Բրինձն օժտված է ադսորբող հատկություններով, այսինքն, աղիներից ներծծում է ավելցուկային գազերը և տոքսինները: Այդ պատճառով թունավորման ժամանակ և դրանից հետո առաջին օրերի ընթացքում խորհուրդ է տրվում ուտել թույլ աղայնացված բրնձի շիլա:
Եթե անհանգստացնում է լուծը, ապա կարելի է տտպող հատկություններով եփուկներ խմել (մասուրի, հապալասի, սև հաղարջի, սրոհունդի եփուկ):
Թունավորումից հետո առաջին օրերին սնունդը պետք է պյուրեի կամ շիլայի կազմություն ունենա: Երկրորդ օրը կարելի է ուտել ոչ մեծ քանակությամբ հավի միս, գոլորշու վրա պատրաստված կոտլետներ, պասին բնորոշ թեթև ուտեստներ, որոնք չեն ծանրաբեռնի մարսողական համակարգի աշխատանքը: Խորհուրդ է տրվում երեք օր հետևել սննդակարգին: Սնունդը պետք է ուտել միայն խաշած վիճակում: Խորհուրդ է տրվում ուտել հեղուկ շիլաներ, ոչ յուղոտ խաշած միս` մանրացված վիճակում, ոչ խիտ արգանակներ, խնձորի պյուրե, չրերի կոմպոտ: Պետք է ուտել ոչ մեծ չափաբաժիններով (մոտավորապես օրը 6 անգամ) և, ընդհանրապես, նվազեցնել ընդունվող սննդի ծավալը:
Երեք օր հետո կարելի է սննդակարգն ընդլայնել, սակայն դա պետք է անել աստիճանաբար: Սովորական սննդակարգին կարելի է անցնել, երբ տուժողն զգա, որ ստամոքսն այլևս գրգռված չէ: Սննդակարգին պետք է ուշադիր լինել հատկապես թունավորումից հետո երկու շաբաթների ընթացքում, քանի որ լիովին վերականգնման գործընթացը բավականին երկարատև է:
Խուսափեք շատ տաք կամ շատ սառը սննդից, այն պետք է լինի չափավոր տաք:
![](images/calendar.png)
Կարդացեք նաև
![Որքա՞ն ջուր պետք է խմել. armeniamedicalcenter.am Որքա՞ն ջուր պետք է խմել. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_63974_6077936.jpg)
Մարդիկ հաճախ պարզապես մոռանում են ջուր խմել, հատկապես դա բնորոշ է տարեցներին և երեխաներին: Սակայն ցանկացած տարիքում անհրաժեշտ է հիշել ջրի լրացուցիչ ծախսի մասին...
![](images/calendar.png)
![Մրգերը շաքարային դիաբետի ժամանակ. armeniamedicalcenter.am Մրգերը շաքարային դիաբետի ժամանակ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_63444_6922409.jpg)
Մրգերը և հատապտուղները պարունակում են առողջության համար շատ կարևոր վիտամիններ, միկրոէլեմենտներ, բջջանք: Շաքար պարունակող որոշ մրգեր կարգավորում են արյան ճնշումը...
![](images/calendar.png)
![Ուտելու հոգեբանությունը. urolog.am Ուտելու հոգեբանությունը. urolog.am](up/article/small/file_62671_8628865.jpg)
Ուտելու հոգեբանությունը կիրառական հոգեբանություն է, որն օգտագործվում է` հասկանալու մարդու սննդի ընտրության և ուտելու վարքագիծը...
![](images/calendar.png)
![ԵՊԲՀ. Սննդային ալերգիա. մասնագետի անդրադարձը ԵՊԲՀ. Սննդային ալերգիա. մասնագետի անդրադարձը](up/article/small/file_62142_1182376.jpg)
Եթե Դուք ունեք սննդային ալերգիա, Ձեր իմուն համակարգը գերզգայուն է տվյալ սննդի նկատմամբ: Դրա պատճառը իմունոգլոբուլին E-ն է (IgE), որը բարձր քանակով հանդիպում է ալերգիա ունեցող մարդկանց մոտ...
![](images/calendar.png)
![ՀՀ Ան. Ինչպես առողջ սնվել տոնական օրերին ՀՀ Ան. Ինչպես առողջ սնվել տոնական օրերին](up/article/small/file_62110_7625332.jpg)
Դժվարամարս կամ ոչ համատեղելի մթերքը չարաշահելու արդյունքում տոնական օրերին հաճախ արձանագրվում են սննդային թունավորումներ և մարսողական համակարգի տարբեր բնույթի խանգարումներ: Նմանատիպ խնդիրներից խուսափելու համար մասնագետները...
![](images/calendar.png)
![Սննդակարգը միզապարկի քարերի ժամանակ. հիվանդության կանխարգելումը. armeniamedicalcenter.am Սննդակարգը միզապարկի քարերի ժամանակ. հիվանդության կանխարգելումը. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_62083_6796040.jpg)
Միզապարկի քարերի առկայության ժամանակ սնունդը պետք է լինի հավասարակշռված, հարուստ վիտամիններով և հանքային աղերով, ուղղված նյութափոխանակության խանգարման կարգավորմանը...
![](images/calendar.png)
![Գինին և առողջությունը Գինին և առողջությունը](up/article/small/file_61429_2830342.jpg)
Գինու օգտակար հատկությունները գաղտնիք չեն մարդկանց արդեն դարեր ի վեր: Սակայն, որպեսզի այն իրապես նպաստի առողջության պահպանմանը, անհրաժեշտ է ինքնագիտակցում և չափավորության զգացողություն...
![](images/calendar.png)
![Ինչպիսի՞ ջուր է պետք խմել առողջ լինելու համար. armeniamedicalcenter.am Ինչպիսի՞ ջուր է պետք խմել առողջ լինելու համար. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61405_2786846.jpg)
Օրգանիզմի համար մեծ է ջրի դերը: Մարդն ավելի հեշտ դիմանում է քաղցին (մոտավորապես 30-45 օր), քան ջրի պակասին: Առանց ջրի օրգանիզմը չի կարող գոյատևել անգամ 5 օր, քանի որ ջուրը կյանքի հիմքն է և կազմում է օրգանիզմի 2/3-ը...
![](images/calendar.png)
![Հակաքովիդային մթերքներ. armeniamedicalcenter.am Հակաքովիդային մթերքներ. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61361_9970613.jpg)
Քովիդ վարակը հաղթահարելու համար անհրաժեշտ է բարձրացնել օրգանիզմի դիմադրողականությունը: Դրան նպաստում է առողջ սնունդը: Բացի այդ, կան որոշ մթերքներ, որոնք ավելի` քան մյուսները, դրական ազդեցություն են ունենում...
![](images/calendar.png)
![Ընպելիքները և սնունդը հղիության ժամանակ. morevmankan.am Ընպելիքները և սնունդը հղիության ժամանակ. morevmankan.am](up/article/small/file_61360_7884369.jpg)
Հղիների սննդի հետ բազում միֆեր են կապված: Երբեմն դրանք տարօրինակ արգելքներ են՝ կծու, սնկով կերակուրներ, մթերքների որոշակի գույներ և այլն...
![](images/calendar.png)
![Քաղցրակերության վնասները. armeniamedicalcenter.am Քաղցրակերության վնասները. armeniamedicalcenter.am](up/article/small/file_61322_1151595.jpg)
Գիտնականներն ապացուցել են, որ շաքարը նպաստում է վաղաժամ ծերացմանը: Պրոֆեսոր Դեվիդ Հաննը համեմատել է շաքար շատ և քիչ օգտագործող մարդկանց դիմագծերը և սենսացիոն եզրակացության եկել: Գիտնականը նկատել է, որ նույն տարիքի...
![](images/calendar.png)
![Առանձնացված սնուցման կարևորությունը. nairimed.com Առանձնացված սնուցման կարևորությունը. nairimed.com](up/article/small/file_61171_4195308.png)
Հավանաբար, շատերն են լսել առանձնացված սնուցման մասին, սակայն ըստ անվանման, այնքան էլ պարզ չէ, թե ի՞նչը` ինչի՞ց պետք է առանձնացնել, իսկ կարևորը՝ ինչո՞ւ: Առանձին սնուցման փիլիսոփայությունն այն է...
![](images/calendar.png)
![Ինչպե՞ս է ազդում սնվելու ռիթմը ուղեղի առողջության վրա. urolog.am Ինչպե՞ս է ազդում սնվելու ռիթմը ուղեղի առողջության վրա. urolog.am](up/article/small/file_61069_8520252.jpg)
Ուտելը մարդու կյանքի կարևոր բաղադրիչներից է։ Պարզվում է, որ ոչ միայն սնննդի տեսակը, այլև այն ընդունելու ժամանակը ունի տարբեր ազդեցություններ մարդու ուղեղի վրա: Ապացուցված է, որ ուտելու անկանոն ժամերը նպաստում են...
![](images/calendar.png)
![Ամանորի տոնական սեղանի ամենավտանգավոր մթերքը. Սալուտեմ ամսագիր №4 Ամանորի տոնական սեղանի ամենավտանգավոր մթերքը. Սալուտեմ ամսագիր №4](up/article/small/file_60184_4609941.jpg)
Ամանորի սեղանն օրգանիզմի համար ծանր փորձություն է՝ սեղանին բազմաթիվ խոհարարական գլուխգործոցներ են հայտնվում, որոնց գայթակղությանը դիմանալը պարզապես անհնար է։ Սակայն բժիշկները խորհուրդ չեն տալիս...
![](images/calendar.png)
![](images/white_bl.gif)
![](images/white_br.gif)
![](images/white_tr.gif)
![](images/white_tl.gif)
Warning: mysqli::query(): (HY000/1): Can't create/write to file '/var/tmp/MYAH4lzw' (Errcode: 28 - No space left on device) in /sites/med-practic.com/classes/DatabaseManager_2.1.php on line 1403